Kişisel Verileri Ele Geçirme, Başkasına Verme veya Yayma Suçu

Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte kişisel verilerin korunması ve gizliliği konusu daha da önem kazanmıştır. Kişisel veriler, kişinin kimliğini belirleyen veya belirlenebilir kılan her türlü bilgiyi ifade eder. Örneğin, ad, soyad, doğum tarihi, telefon numarası, e-posta adresi, banka hesap numarası, sağlık bilgileri, biyometrik veriler gibi bilgiler kişisel veri olarak kabul edilir. Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak ele geçirilmesi, başkasına verilmesi veya yayılması ise kişinin özel hayatının gizliliğini ihlal eder ve cezai sorumluluğu doğurur.

Kişisel verilerin korunması, günümüzde hem bireylerin hem de kurumların önem vermesi gereken bir konudur. Kişisel veriler, kişinin kimliğini belirleyen veya belirlenebilir kılan her türlü bilgidir. Örneğin, ad, soyad, TC kimlik numarası, telefon numarası, e-posta adresi, banka hesap numarası, sağlık bilgileri gibi veriler kişisel veri olarak kabul edilir.

Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak ele geçirilmesi, başkasına verilmesi veya yayılması ise bir suçtur. Türk Ceza Kanunu’nun 136. maddesinde düzenlenen bu suç, kişinin özel hayatının gizliliğini ihlal eder ve kişiye zarar verebilir. Bu suçun işlenmesi halinde fail iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 136. maddesinde “Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçirme” başlığı altında düzenlenen bu suç, seçimlik hareketli bir suçtur. Bu nedenle, aşağıdaki üç seçimlik hareketten herhangi birinin hukuka aykırı olarak yapılmasıyla suç oluşur:

– Kişisel verilerin ele geçirilmesi
– Kişisel verilerin başkasına verilmesi
– Kişisel verilerin yayılması

Bu makalede, kişisel verileri ele geçirme, başkasına verme veya yayma suçunun unsurları, cezası, şikayet süresi, zamanaşımı, uzlaşma ve etkin pişmanlık gibi hususlar incelenecektir.

Kişisel Verileri Ele Geçirme, Başkasına Verme veya Yayma Suçunun Tanımı

Kişisel verileri ele geçirme, başkasına verme veya yayma suçu, seçimlik hareketli bir suçtur. Bu demek oluyor ki, suçun oluşması için üç seçimlik hareketten herhangi birinin yapılması yeterlidir.

Bu suçun işlenmesi için kişisel verilerin hukuka aykırı olarak ele geçirilmesi, başkasına verilmesi veya yayılması yeterlidir. Bu suç şikayete bağlı değildir. Yani mağdurun şikayet etmesine gerek yoktur. Suçun işlendiğinin öğrenilmesi halinde Cumhuriyet savcısı kendiliğinden soruşturma başlatır. Suçun dava zamanaşımı süresi sekiz yıldır.

Kişisel verilerin kaydedilmesi ise bu suçu oluşturmaz. Ancak kişisel verilerin kaydedilmesi de ayrı bir suçtur ve hem Türk Ceza Kanununda hem de 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda düzenlenmiştir.

Kişisel Verileri Ele Geçirme, Başkasına Verme veya Yayma Suçunun Unsurları

Bu suçun unsurları şöyle sıralanabilir: Kişisel verileri ele geçirme, başkasına verme veya yayma suçunun oluşması için aşağıdaki unsurların gerçekleşmesi gerekir:

Fail

Suçun faili herkes olabilir. Ancak failin kişisel verilere erişim imkanı olan bir kişi olması halinde suç daha kolay işlenebilir. Örneğin, banka çalışanları, sağlık personeli, kamu görevlileri gibi kişiler bu suçu işleyebilecek konumdadır.

Mağdur

Suçun mağduru ise kişisel verisi hukuka aykırı olarak ele geçirilen, başkasına verilen veya yayılan kişi olacaktır. Mağdurun rızası olmadan kişisel verisinin kullanılması suçu oluşturur.

Suçun Hukuki Konusu

Suçun hukuki konusu kişinin özel hayatının gizliliği ve korunmasıdır. Bu hak Anayasa’nın 20. maddesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 8. maddesi ile güvence altına alınmıştır.

Fiil

Suçun fiili seçimlik hareketlerden oluşur. Bu hareketler şöyledir:

Kişisel verilerin ele geçirilmesi

Kişisel veriyi hukuka aykırı olarak elde etmek veya sahiplenmek anlamına gelir. Örneğin, bir kimsenin banka kartının şifresini öğrenmek veya cep telefonunu çalmak bu fiili oluşturur. Kişisel verilerin sahibinin rızası olmadan veya kanunda öngörülen bir yetki olmadan elde etmek demektir. Örneğin, bir kimsenin cep telefonunu çalarak mesajlarını okumak veya banka kartının şifresini öğrenmek bu suçu oluşturur.

 Kişisel verileri hukuka aykırı olarak bir başkasına vermek

Kişisel verilerin rızası olmadan veya kanunda öngörülen bir istisna olmadan başka bir gerçek veya tüzel kişiye aktarılmasıdır. Örneğin, bir kimsenin kimlik bilgilerini aralarında husumet bulunan başka bir kimseye vermek bu suçu oluşturur. Örneğin, bir çalışanın işverenine ait müşteri listesini rakip bir firmaya vermesi bu suçu oluşturur.

Kişisel verileri hukuka aykırı olarak yaymak

Kişisel verilerin rızası olmadan veya kanunda öngörülen bir istisna olmadan kamuya açıklanması veya erişilebilir hale getirilmesidir. Örneğin, bir kişinin sosyal medyada özel fotoğraflarını veya sağlık raporlarını paylaşması bu suçu oluşturur.

Kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirmek

Kişisel verilerin rızası olmadan veya kanunda öngörülen bir istisna olmadan sahibinden veya kaynağından alınmasıdır. Örneğin, bir kişinin bilgisayarına veya telefonuna sızarak kişisel bilgilerine ulaşması bu suçu oluşturur.

Bu suçun cezası Türk Ceza Kanunu’nun 136. maddesinde belirlenmiştir. Buna göre, suçu işleyen kişi iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Suçun konusunun Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 236. maddesinde sayılan kayda alınan beyan ve görüntüler olması durumunda ise ceza yarı oranında artırılır.

Ceza hukuku ile ilgili daha fazla yazımızı okumak için bu bağlantıya tıklayabilirsiniz.

AVUKAT DESTEĞİ