Memur Disiplin Soruşturmasının Usul ve Esasları

Disiplin soruşturması nasıl yapılır, disiplin soruşturması yapılırken hangi usul ve esaslar izlenir ve disiplin soruşturması nasıl yapılır, memur disiplin soruşturmasının aşamaları, disiplin soruşturmasında zaman aşımı vb. gibi konulardan bu yazıda detaylı olarak bahsedilecektir.

657 sayılı Kanuna tabi personel hakkında disiplin soruşturması açılır. Disiplin soruşturması yapılmadan memurlar cezalandırılamaz. Bu bağlamda, bu makalede disiplin yaptırımlarının neler olduğu, disiplin soruşturmasında hangi usul ve esasların kullanılacağı ile ilgili ve ilgili hususlar ele alınacaktır.

Devlet Memurları Kanununa Göre Disiplin Cezaları

Disiplin cezaları 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125 inci maddesinde sayılmıştır. Buna göre disiplin cezaları; uyarma, kınama, aylıktan kesme, kıdem ilerlemesinin durdurulması ve devlet memuriyetinden çıkarmadır.

Disiplin Soruşturmasının Amacı

Memurlar hakkında disiplin soruşturmasının amacı şu şekilde belirtilmiştir: Kamu hizmetlerinin sağlıklı yürütülmesini sağlamak, Memurların kast, kusur veya ihmali ile fiillerini cezalandırmak ve böylece kamu kurumlarının iç çalışma düzenini korumak, memurların memuriyetle bağdaşmayan hareket ve davranışlarda bulunmalarını önlemektir.

Disiplin Suçunun Öğrenilme Halleri

Memurlar hakkında disiplin soruşturması açılabilmesi için disiplin cezasını gerektiren fiil ve durumların bir şekilde öğrenilmesi gerekir.

Bu kapsamda disiplin amirleri bu fiil ve halleri,

1. Bizzat,
2. Basında çıkan bir haber yoluyla,
3. Yapılan çeşitli teftiş ve denetimler sırasında,
4. Şikâyet veya ihbar üzerine öğrenebilirler.

Bu yollardan biri ile disiplin soruşturmasına konu olabilecek eylem ve durumları öğrendikten sonra, bu eylem ve durumların fiilen işlenip işlenmediğinin açıklanması gerekir. Bu, uygun bir disiplin soruşturması başlatıldıktan, yürütüldükten ve tamamlandıktan sonra her zaman mümkündür.

Disiplin Soruşturmasının Başlatılması Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Disiplin soruşturmasına başlamadan önce, disiplin soruşturmasıyla kimin ilgileneceğini bilmek önemlidir. Bu kapsamda disiplin suçunun işlendiği tarihte devlet memuru olan ancak daha sonra istifa eden, emekli olan, memuriyetten ihraç edilen ve istifa eden olarak tanınanlar da dahil olmak üzere tüm memurlar hakkında disiplin soruşturması açılabilir. Kişi hakkında disiplin soruşturması açılırsa, aynı fiil ve davranış ikinci kez soruşturulamaz. Bu kapsamda bir avukat yardımı alınması önemlidir.

Disiplin soruşturmasına başlamadan önce, disiplin soruşturmasıyla kimin ilgileneceğini bilmek önemlidir. Bu kapsamda, disiplin suçunun işlendiği tarihte memur olan ancak daha sonra istifa eden, emekli olan, memuriyetten ihraç edilen ve emekli (istifa eden) olarak tanınanlar da dahil olmak üzere tüm memurlar hakkında disiplin soruşturması açılabilir. Bir kişi hakkında disiplin soruşturması açılırsa, aynı fiil ve davranış ikinci kez soruşturulamaz.

Disiplin soruşturması yapmaya yetkili amirleri kimlerdir?

Disiplin soruşturması ve karar verme sırasında memurun denetim yaptığı yerdeki disiplin amirleri yetkilidir. Bu disiplin amirleri, fiili ve durumu inceledikten sonra derhal bir disiplin soruşturması başlatmalıdır. Aksi takdirde, 657 sayılı Kanunda öngörülen soruşturma zamanaşımı süresi dolabilir.

Disiplin Soruşturmasına Başlama ve Ceza  Zamanaşımı Süresi Ne Kadar?

Bu husus 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 127 nci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre disiplin cezasını gerektiren fiil ve durumun disiplin amirleri tarafından öğrenildiği tarihten itibaren;

1. Uyarma, kınama, maaş kesme ve ilerlemenin durdurulmasını gerektiren durumlarda 1 ay,
2. Memuriyetten çıkarma gerektiren hallerde 6 ay içinde disiplin soruşturması açılmadığı takdirde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar.
3. Disiplin cezasını gerektiren fiil ve durumların işlendiği tarihten itibaren 2 yıl geçerse tekrar disiplin cezası verilemez. Bu, zamanaşımı süresidir. Kanunda öngörülen bu kısa süreler dikkate alınarak derhal disiplin soruşturması başlatılmalıdır.

Disiplin Soruşturma Raporunda Bulunması Gerekenler

Soruşturmacı, disiplin cezası verme yetkisi dışında, disiplin amirinin tüm yetkilerine sahiptir.
Soruşturma ile sınırlı olmak üzere her türlü belgeyi incelemeye, ilgili kurum ve kişilerden belge almaya, keşif yapmaya, tanıkları dinlemeye, soruşturmaya konu memurun ifadesini almaya ve disiplin soruşturması raporu düzenlemeye yetkilidir.
Soruşturmacı, hakkında disiplin soruşturması yapılan görevlinin lehinde ve aleyhindeki tüm delilleri toplamak zorundadır.

Soruşturmayı tamamlayan soruşturmacı bunun sonucunda bir soruşturma raporu düzenlemelidir. Soruşturma raporunda;

• Soruşturma Oluru ve Soruşturmacı Atanma Yazısının Tarih ve Sayısı,
• Disiplin Cezasını Gerektiren Fiili Öğrenme Tarihi,
• Soruşturmaya Başlama Tarihi,
• Soruşturma Geçiren Memurun Kimliği,
• Müşteki veya Mağdurun Kimliği,
• Soruşturmaya Konu Olay, Olayın Tarihi ve Yeri,
• Memurun Savunması (İfadesi),
• Memurun Leh ve Aleyhindeki Deliller,
• Delillerin Bir Bütün Halinde Değerlendirilmesi,
• Raporun Sonucu.

Disiplin Cezaları

Disiplin amirleri, soruşturmanın tamamlanmasından itibaren 15 gün içinde uyarı, kınama ve maaşından kesinti yapmakla yükümlüdür. Aşamanın ilerlemesini durdurma cezasını gerektiren durumlarda soruşturma dosyası, kararını bildirmek üzere 15 gün içinde yetkili disiplin kuruluna sunulur.

Disiplin kurulu, dosyanın kendisine ulaştığı tarihten itibaren 30 gün içinde soruşturma belgelerine göre kararını bildirir. Disiplin amirleri tarafından memuriyetten çıkarma cezasına ilişkin soruşturmaya ilişkin dosya, memurun görev yaptığı kurum üst disiplin kuruluna sunulmasından itibaren en geç altı ay içinde bu kurul tarafından karara bağlanır. bağlıdır.

Disiplin cezaları, verildiği tarihten itibaren yürürlüğe girer ve hemen uygulanır. Aylıktan kesme cezası, cezanın kesildiği tarihi takip eden ayın başında uygulanır. Verilen disiplin cezaları en üst disiplin amirine, memuriyetten çıkarma cezası da Devlet Personel Başkanlığına bildirilir.

Disiplin Cezalarına Karşı Dava Açma Süreci

Disiplin cezalarına karşı, cezanın verildiği tarihten itibaren 60 gün içinde idare mahkemelerinde dava açılabilir. Disiplin soruşturmasının yürütülmesi ve sonuçlandırılması sırasında yukarıda belirtilen katı prosedürlere uyulmaması, bu cezaların iptali ile sonuçlanacaktır.

İdare mahkemelerinin re’sen soruşturma ilkesi dışında, dava açılmadan önce bu usulsüzlüklerin tespiti ve bir araştırma yapılması açısından konusunda uzman bir İdare Hukuku Avukatından hukuki yardım alınması faydalı olacaktır.