Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Kaldırıldı

Anayasa Mahkemesi, ”Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB)” düzenlemesini iptal ettiğini duyurdu. Bu karar, 2 yıl ve daha az hapis cezası ya da adli para cezası öngörülen suçlarda uygulanan HAGB düzenlemesini kapsamaktadır . Bu düzenleme, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını öngören kanun hükmünün Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmiştir.

1 Ağustos 2024’te yürürlüğe girecek olan Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) düzenlemesinin iptal kararıyla birlikte, hukuk sistemimizde önemli bir değişiklik yaşanacaktır. Bu tarihe kadar, yasa koyucu tarafından yeni bir düzenleme yapılması durumu ortaya çıkabilir ve bu süreçte çeşitli tartışmalar gündeme gelebilir.

Yeni düzenleme yapılması gereken bir süreçte, yasa koyucunun dikkate alması gereken birkaç önemli faktör bulunmaktadır. Bunlar:

1. Suç ve Cezanın İlişkisi: Yeni düzenleme yapılırken, suçun niteliği ve cezanın caydırıcılığı dikkate alınmalıdır. HAGB düzenlemesinin kaldırılmasıyla birlikte, suç işleyen kişiler üzerindeki caydırıcılığın nasıl sağlanacağına ilişkin yeni bir strateji belirlenmelidir.
2. Toplumun Görüşleri ve Beklentileri: Hükümlülerin topluma yeniden kazandırılması ve toplumun güvenliği arasındaki denge, yeni düzenleme yapılırken göz önünde bulundurulmalıdır. Toplumun adalet duygusunu tatmin edecek bir yaklaşım benimsenmelidir.
3. Uygulanabilirlik ve Adalet: Yeni düzenleme, uygulanabilir ve adil olmalıdır. Hükümlülerin haklarına saygı gösterilmeli ve ceza adaleti sağlanmalıdır. Ayrıca, mahkemelerin ve ceza infaz kurumlarının kapasitesi de dikkate alınmalıdır.
4. Uluslararası Standartlar: Türkiye’nin uluslararası taahhütlerine uygunluk gözetilmelidir. Hükümlülerin insan haklarına saygı gösterilerek adil bir ceza sistemi oluşturulmalıdır.
5. Tartışma ve Katılım: Yeni düzenleme sürecinde, hukukçuların, akademisyenlerin, hükümlüleri temsil eden kuruluşların ve toplumun farklı kesimlerinin görüşleri alınmalı ve tartışma ortamları oluşturulmalıdır.

HAGB kurumunun hukuk sistemimizden çıkmasıyla ilgili bu dönem, ceza hukuku ve ceza infaz politikaları alanında önemli tartışmaların yaşanacağı bir süreci işaret etmektedir. Yeni düzenleme, bu tartışmaların sonucunda şekillenecek ve Türkiye’nin ceza adaleti sisteminin geleceğini belirleyecektir. Bu nedenle, yasa koyucunun bu süreci dikkatle yönetmesi ve toplumun beklentilerini karşılayacak adil ve etkili bir ceza sistemi oluşturması önemlidir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Nedir?

HAGB düzenlemesi, hükümlü bir kişinin mahkeme tarafından verilen hükmün açıklanmasının belirli bir süreliğine geri bırakılmasını ifade eder. Bu süre zarfında, hükümlü eğer belirli şartları yerine getirirse, mahkeme tarafından verilen ceza kesinleşmez ve infaz edilmez. Bu düzenleme, hükümlünün topluma yeniden kazandırılması, cezanın ağırlığının azaltılması ve toplumla uyumun sağlanması amacıyla uygulanır.

HAGB genellikle 2 yıl veya daha az hapis cezası ya da adli para cezası öngörülen suçlarda uygulanır. Hüküm geri bırakıldığında, hükümlü belirli şartları yerine getirirse, mahkeme tarafından verilen ceza infaz edilmez ve kişi mahkum olmaz.

Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı, HAGB düzenlemesinin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle alınmıştır.

HAGB İptali ve Sonuçları

Anayasa Mahkemesi’nin HAGB düzenlemesini iptal etmesi, şu sonuçları doğurabilir:

• Hükümlülerin durumları tekrar değerlendirilecek ve mevcut hükümler geri bırakılmayacak.
• Gelecekteki davalarda HAGB düzenlemesi uygulanamayacak ve mahkemeler farklı ceza politikalarını benimseyebilecektir.
• Bu karar, hükümlülerin topluma kazandırılması ve cezai politikaların yeniden gözden geçirilmesi gerekliliği hakkında tartışmalara yol açabilir.

Alternatif Yaklaşımlar ve Tartışmalar

HAGB düzenlemesinin iptaliyle birlikte, alternatif ceza politikaları ve yaklaşımları da değerlendirilebilir. Bu alternatifler arasında şunlar olabilir:

• Ceza infaz sistemindeki diğer düzenlemelerin güçlendirilmesi ve rehabilite edici yaklaşımların teşvik edilmesi.
• Ceza hukukunda genel bir reform yapılması ve cezai sorumluluğun yeniden tanımlanması.
• Toplum hizmeti gibi alternatif cezaların daha yaygın bir şekilde kullanılması.

İptal kararıyla ilgili tartışmalar, ceza politikalarının doğası, hükümlülerin topluma yeniden kazandırılması ve hukuki adaletin sağlanması gibi konuları kapsayabilir.