Unutulma Hakkı Kapsamında Erişim Engelleme
Yargıtay Genel Kurulu’nun Unutulma Hakkı Gerekçesine İlişkin Erişimin Engellenmesine İlişkin 2014/4-56 E, 2015/1679K sayılı kararında, “Kişisel verilerin korunması ülkemizde önemini artırmaktadır. insan hakları kavramının gelişmesi ve korunması bilincine paralel olarak yaşlanmaktadır. Kişisel verilerin korunması hakkının temel amacı, kişinin özel hayatının gizliliğini güvence altına alarak kişiyi korumaktır. Bilgi toplumunda önemi giderek artan kişisel verilerin korunması hakkı, demokratik bir hukuk devletinde bireyin özgür iradesiyle hayatını düzenlemesinin bir gereği olarak karşımıza çıkmaktadır. Öte yandan, bireyin kişiliğini özgürce geliştirmesi, kişiliğini koruması ve özgür bireylerden oluşan bir toplum düzeni oluşturması ancak kişinin kişisel veri hakkının korunması ile mümkündür. Bu hak, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 20/2 maddesinde açıkça düzenlendiği üzere 2016 yılında 6698 sayılı Kanun’da düzenlenmiştir. Unutulma hakkı ve buna bağlı olarak kişisel verilerin gerekli olduğu ölçüde ve en kısa süre ile saklanması veya saklanması hususları aslında kişisel verilerin korunması hakkının çerçevesini oluşturmaktadır. Her iki hakkın da temelinde, kişinin kişisel verilerini özgürce elden çıkarabilmesi, geçmişin peşine takılmadan geleceği planlayabilmesi ve kişisel verilerin kişi aleyhine kullanılmasının önüne geçebilmesi yer almaktadır. Unutulma hakkı ile kişinin kendi iradesi veya üçüncü bir kişinin neden olduğu bir olay nedeniyle geleceğinin olumsuz etkilenmesinin önüne geçilmesi sağlanır. Bireyin geçmişte yaşadığı olumsuz etkilerden kurtularak geleceğini şekillendirebilmesi, toplum kalitesinin ve gelişmişlik düzeyinin artmasının yanı sıra bireyin yararına olduğu tartışılmaz.
Unutulma hakkı; Üstün bir kamu yararı olmadıkça, dijital bellekte yer alan olumsuz olayların bir süre sonra unutulmasını isteme hakkı ve başkalarının bilmesini istemedikleri kişisel verilerin silinmesini ve yayılmasının engellenmesini talep etme hakkı olarak ifade edilebilir. . Bu hak, kişiye bir yandan “geçmişini kontrol etme”, “geçmişinden bazı hususların silinmesini ve anılmamasını isteme hakkı” sağlarken, diğer yandan da yükümlülük getirmektedir. muhataplarına, üçüncü şahısların kişi hakkındaki belirli bilgileri kullanmaması veya hatırlamaması için önlem almasını taahhüt eder. Bu senin hakkın; Kişilerin geçmiş cezalarına ilişkin bilgilerin veya olumsuz yorumlara yol açabilecek bilgi ve fotoğrafların kaldırılmasını talep etme, ayrıca üçüncü kişileri kendileri ile ilgili fotoğraf ve blog gibi içerikleri silmeye zorlama hakları olduğu kabul edilmektedir. Öte yandan, bu hak, bireyin geçmişine ait bazı yönlerin imkansız bir şekilde hatırlanmaması için önlemler alınmasını gerektirir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 8. maddesinde özel hayata saygı hakkı kapsamında güvence altına alınan “özel hayatın gizliliği hakkı”nın, kişinin kendisiyle ilgili bilgileri kontrol etme konusundaki hukuki menfaatlerini de kapsadığı belirtilmektedir. . Bireyin, kendisine ait herhangi bir bilginin rızası olmaksızın açıklanmaması, yayılmaması ve bu bilgilere başkaları tarafından ulaşılamaması konusunda hukuki menfaatinin bulunması nedeniyle, kısaca kişisel verileri gizli tutulmaktadır. (Gülay Arslan Öncü, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Özel Hayatın Korunması, Beta Yayınları, İstanbul 2011, s.182)”.
Kişiler, geçmişte yaşadıkları kötü bir olayın toplumsal hafızadan silinmesini talep edebilmeli, unutulma hakkı ile geçmişlerindeki talihsiz bir olayı unutarak geleceklerini özgürce şekillendirebilmelidir. Farklı bir şekilde, hayatınızda her zaman yeni bir sayfa açma fırsatı olmalıdır. Kişi, unutulma hakkı ile özel hayatına ilişkin kişisel verilerinin üçüncü kişilerce bilinmemesini ve geçen süre nedeniyle kamu belleğinden silinmesini talep etme hak ve özgürlüğüne sahiptir. Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın “Google Kararı”nda açıkladığı gibi (Avrupa Birliği Adalet Divanı, Google İspanya SL, Google Inc/İspanya Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Mario Costeja Gonzales, C-131/12, 13/ 5/2014) Kamu hayatında oynadığı önemli rol ve ilgili verilere halkın yoğun ilgisi gibi üstün bir kamu yararını ortaya koyan özel sebepler bulunmadığı sürece unutulma hakkı söz konusu olacaktır. ön planda tutulacak ve özel hayatın ve kişisel verilerin gizliliği korunacaktır.
