Avrupa Konseyi Sanal Suçlar Sözleşmesi
Siber Suçlar Sözleşmesi, vatandaşları siber suçlara karşı korumak için 2001 yılında Avrupa Konseyi tarafından kabul edilen bir anlaşmadır. Siber suçların soruşturulması, kovuşturulması ve cezalandırılmasında üye devletler arasında işbirliği için yasal bir çerçeve ve mekanizmalar sağlar. Sözleşme, dijital teknoloji yoluyla işlenen suçlara ilişkin uluslararası işbirliği için bir model haline geldi.
Sözleşme, siber suçlardaki artışa ve dijital teknoloji aracılığıyla işlenen yeni suçlardaki artışa doğrudan bir yanıt olarak kabul edildi. Avrupa Konseyi, demokrasiyi, insanın doğumunu ve adaleti teşvik ederek savaşı önlemek için kurulmuştur.
Kongrenin birincil amacı vatandaşları siber suçlara karşı korumak ve siber suçlar için bir platform oluşturmaktır. Siber uzayla ilgili cezai konularda uluslararası işbirliği. Siber suçu, dolandırıcılık, internette trollük, çocuk pornografisi ve istenmeyen e-posta gönderme gibi suçları işlemek için bilgisayar sistemlerinin veya ağlarının kullanılması olarak tanımlar. Sözleşmenin her maddesi, şartlarını tanımlar ve ihlal edenler için cezaları tanımlar. Sözleşme özellikle bilgisayar korsanlığı, veri koruma ve üye devletler arasında iade gibi konuları kapsamaktadır. Ayrıca, üye ülkeler arasında siber suçlarla ilgili bilgi alışverişi ve siber suç davalarını kovuşturmak için mahkemeler kurulmasına yönelik mekanizmaları da içerir.
Sözleşme, kolluk kuvvetlerinin uluslararası alanda siber suçlarla mücadele etmesi için etkili bir araç olduğunu kanıtladı. Üye devletler, siber uzaydaki cezai soruşturmalarda işbirliği yapmak için samimi bir istek gösteren hükümlerine uyuyor. Bu, üye ülkelerin vatandaşlarına karşı benzer şekilde işlenen siber suçları soruşturmasına ve kovuşturmasına yardımcı olacaktır.
Genel Bakış ve Önemli Noktalar
Devletlerin imzasına 23.11.2001 tarihinde Budapeşte’de açılan Avrupa Siber Suç Sözleşmesi, 1.7.2004 tarihinde yürürlüğe girmiş olup bu alandaki ilk uluslararası sözleşmedir.
Avrupa Konseyi üyesi devletlerin haricinde Sözleşme, şu ana kadar 21’i Avrupa Konseyi üyesi olmayan toplam 68 ülke tarafından imzalamış, 62 devlet tarafından hukuki süreci başlatılmıştır. Avrupa Konseyi kurucu üyesi olan Türkiye 10.11.2010 tarihinde imzaladığı sözleşmeyi nihayet 29.09.2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Sözleşmeye göre, taşınmaz mal ve bilgilere ilişkin bilgi güvenliği garanti altına alınmalı ve gizlilik korunmalıdır. Dünya çapında büyüyen siber suç tehdidine karşı savaşmamız gerekiyor. Bu sözleşme bize bu yönde yardımcı olacaktır.
Sözleşmenin amacı, siber suçlarla mücadele etmek ve taşınmaz malları ve bilgileri korumaktır. Vatandaşları siber suç işlemenin tehlikeli etkilerinden korumanın yanı sıra işletmeleri bilgisayar suçlarından kaynaklanan kayıplardan korumayı amaçlamaktadır. Kapsamı küreseldir ve tüm yasal sistemleri ve dilleri kapsar.
Sözleşme, fikri mülkiyet haklarının korunmasını, çevrimiçi kumar kontrolünü, çevrimiçi çocuk istismarını önlemeyi, çevrimiçi dolandırıcılığı tespit etmeyi ve fikri mülkiyet haklarının uygulanmasını sağlamayı amaçladığını vurgulamaktadır. Ayrıca kara para aklama, insan kaçakçılığı, kitle imha silahlarının yayılmasının yanı sıra internet üzerinden terörün finansmanına karşı önlemler de ortaya koymaktadır.
Yasal bir bakış açısıyla, sözleşme, siber suçlular, özellikle bilgisayar korsanlığı gibi büyük ölçekli suçlar işleyenler ile ilgili olarak adaletin uygulanmasını sağlamayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda, Üye Devletler arasında suçluların iadesinin zorunlu kılınması ve ulusal hukuk kapsamında cezai yaptırımlar gibi önlemler bulunmaktadır.
Siber Suçlar Sözleşmesi, sürekli büyüyen siber suç sorununu engellemeye yönelik büyük bir katkı sağlayabilir. Üye Devletlerin, bilgisayarlar üzerinden gerçekleştirilen hileli planlar yoluyla şirketleri ve bireysel vatandaşları soyan suçlulara karşı adaleti uygulamasına yardımcı olabilir. Türkiye 10 Kasım 2010 tarihinde Avrupa Konseyi Sanal Suçlar Sözleşmesi’ni Strasbourg’da imzalamıştır.
