İnşaat veya Yıkımla İlgili Emniyet Kurallarına Uymama Suçu

İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 176. maddesinde düzenlenen bir suçtur. Bu suç, inşaat veya yıkım faaliyeti sırasında insan hayatı veya beden bütünlüğü açısından gerekli olan tedbirleri almayan kişinin cezalandırılmasını öngörür. Bu yazıda, bu suçun tanımı, unsurları, cezası, şikayet süresi ve zamanaşımı hakkında bilgi verilecektir.

Suçun Tanımı

TCK’nın 176. maddesinin birinci fıkrasında şöyle denilmektedir:

> İnşaat veya yıkım faaliyeti sırasında, insan hayatı veya beden bütünlüğü açısından gerekli olan tedbirleri almayan kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

Bu maddeye göre, suçun oluşması için üç şartın birlikte gerçekleşmesi gerekir:

– İnşaat veya yıkım faaliyetinin yapılması
– İnsan hayatı veya beden bütünlüğü açısından gerekli olan tedbirlerin alınmaması
– Somut tehlike oluşması

Bu şartların her birini ayrı ayrı inceleyelim.

İnşaat veya Yıkım Faaliyetinin Yapılması

Suçun konusunu oluşturan inşaat veya yıkım faaliyeti, her türlü yapı veya yapı parçasının yapılması veya yıkılması anlamına gelir. Bu faaliyetin niteliği, amacı, ölçeği veya süresi önemli değildir. Örneğin, bir binanın tamamen yıkılması da bu kapsamda değerlendirilebileceği gibi, bir duvarın kırılması da bu kapsamda değerlendirilebilir.

Suçun faili, inşaat veya yıkım faaliyetinden sorumlu olan kişi olabilir. Bu kişi, inşaat veya yıkım işini yapan müteahhit, işveren, işleten, yönetici, denetleyici veya iş güvenliği uzmanı olabileceği gibi, bu işi yaptıran mal sahibi de olabilir. Failin bu faaliyetten sorumlu olduğunu bilmemesi veya bilerek ihmal etmesi durumunda da suç oluşur.

İnsan Hayatı veya Beden Bütünlüğü Açısından Gerekli Olan Tedbirlerin Alınmaması

Suçun ikinci şartı, inşaat veya yıkım faaliyeti sırasında insan hayatı veya beden bütünlüğü açısından gerekli olan tedbirlerin alınmamasıdır. Bu tedbirler, ilgili mevzuatta belirlenen iş sağlığı ve güvenliği kurallarıdır. Bu kuralların neler olduğu konusunda somut olayın özellikleri ve uzman görüşleri dikkate alınmalıdır.

Bu tedbirlerin alınmamasının kasten ya da taksirle olması fark etmez. Failin bu tedbirleri almayacağını bilmesi ya da bilme ihtimalinin bulunması halinde kasten, bunu öngörememesi ya da öngörmediği halde öngörebilmesi gerektiği durumlarda ise taksirle hareket etmiş sayılır.

Somut Tehlike Oluşması

Suçun üçüncü şartı, inşaat veya yıkım faaliyetinin insan hayatı veya beden bütünlüğünü tehlikeye sokacak şekilde yapılmasıdır. Bu tehlike somut olmalıdır. Yani fiilin işlenmesiyle birlikte gerçekleşmeli ve belirli kişi ya da kişiler için mevcut olmalıdır. Soyut ya da muhtemel bir tehlike yeterli değildir.

Somut tehlike oluşması için zararın meydana gelmesi gerekmez. Zarar meydana gelirse de suç tamamlanmış sayılır. Ancak zarar meydana gelirse fail ayrıca zarara sebebiyet verdiği netice için de cezalandırılır. Örneğin inşaat veya yıkım faaliyetinde gerekli tedbirleri almayarak bir kişinin ölümüne sebebiyet veren fail hem TCK’nın 176. maddesine hem de TCK’nın 85. maddesine göre cezalandırılır.

Suçun Cezası

İnşaat veya yıkım faaliyetinde emniyet kurallarına uymama suçu için TCK’nın 176. maddesinde öngörülen ceza üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ya da adli para cezasıdır. Bu ceza failin kastına ya da taksirine göre artırılabilir ya da indirilebilir.

Hapis cezasının alt sınırının üç aydan az olmaması nedeniyle bu suça hükmedilen hapis cezasının ertelenmesi mümkün değildir. Ancak hapis cezasının alt sınırının bir yıl ve altında olması nedeniyle bu suça hükmedilen hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi mümkündür.

Ayrıca bu suça hükmedilen hapis cezasının iki yıl ve altında olması nedeniyle bu suça ilişkin hüküm açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir.

Suçun Şikayet Süresi ve Zamanaşımı

İnşaat veya yıkım faaliyetinde emniyet kurallarına uymama suçu şikayete bağlı bir suç değildir. Bu nedenle bu suçu işleyen kişi hakkında savcılık tarafından re’sen soruşturma başlatılır ve herhangi bir şikayet süresine tabi değildir.

Bu suçun zamanaşımı süresi ise sekiz yıldır. Bu süre zarfında dava açılması halinde zamanaşımının kesintiye uğrayacağı unutulmamalıdır.

AVUKAT DESTEĞİ