Hakaret Suçu TCK M. 125

Hakaret suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 125. maddesinde tanımlanmıştır. Bu maddeye göre, “bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi” hakaret suçunu işlemiş olur . Hakaret suçu, seçimlik hareketli bir suç olup birden fazla hareket ile işlenmesi mümkündür. Hakaret suçu, kişilerin şeref, haysiyet ve namusu, toplum içindeki itibarı, diğer fertler nezdindeki saygınlığı gibi değerleri korumayı amaçlar.

Hakaret suçunun oluşabilmesi için, kişiye somut bir fiil veya olgu isnat edilmelidir. Örneğin, kamu görevlisinin bir kişiden bir iş karşılığında belli bir miktar rüşvet aldığı yönünde isnatta bulunulması durumunda hakaret söz konusudur. Kişiye isnat olunan somut fiilin gerçek olup olmamasının, hakaret suçunun oluşması bakımından bir önemi yoktur. Ancak, iddia olunan hususun gerçek olduğunun ispat edildiği durumlarda, fail cezalandırılmayacaktır. Keza, kişiye herhangi bir olayla irtibatlandırmadan, soyut olarak yakıştırmalarda bulunulması hâlinde de, hakaret suçu oluşur. Kötü bir niteliği veya huyu ifade eden sözler, somut bir fiil veya olguyla irtibatlandırılmadıkları hâlde, yine de hakaret suçunu oluştururlar. Örneğin, bir kimseye “serseri”, “alçak”, “hayvan” denmesi hâlinde, somut fiil isnadı söz konusu değildir. Aynı şekilde kişiye soyut olarak “hırsız”, “rüşvetçi”, “sahtekâr”, “fahişe” gibi yakıştırmalarda bulunulması hâlinde de hakaret suçu oluşmaktadır. Kişinin bedenî arızasını ifade etmekle veya kişiye bir hastalık izafe etmekle de hakaret suçu işlenmiş olur. Örneğin, kişiye “kör”, “şaşı”, “topal”, “kambur”, “kel” vs. demekle; kişiye “psikopat”, “frengili” veya “AİDS’li” demekle, hakaret suçu işlenmiş olur.

Hakaret Suçunun Cezası

Hakaret suçunun cezası, TCK m. 125/1’e göre üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır. Ancak hakaret suçunun işlenme şekli ve mağdurun durumuna göre ceza artırımı veya indirimi söz konusu olabilir. Bu durumlar şöyledir:

– Hakaret suçunun kamu görevlisine karşı görevinden dolayı, kişinin dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından veya mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı veya kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle işlenmesi halinde cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz (TCK m. 125/3).
– Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır (TCK m. 125/4).
– Kurul halinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi halinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır (TCK m. 125/5).

Hakaret Suçunda Hukuka Uygunluk Nedenleri

Hakaret suçunda hukuka uygunluk nedenleri, failin haklı bir sebeple hareket etmesi halinde cezalandırılmasını engelleyen durumlardır. Bu nedenler şunlardır:

– Gerçeği haber verme sınırının aşılmaması: Failin basın yoluyla veya başka bir şekilde gerçeği haber vermek amacıyla hareket etmesi ve bunu yaparken de haber verme sınırını aşmaması halinde hakaret suçu oluşmaz.
– Eleştiri hakkının kullanılması: Failin eleştiri hakkını kullanması ve bunu yaparken de kişinin onur, şeref ve saygınlığına saldırmaması halinde hakaret suçu oluşmaz.
– Haksız fiile karşı meşru müdafaa: Failin kendisine veya başkasına yönelik haksız bir fiile karşı meşru müdafaa sınırları içinde hakaret etmesi halinde hakaret suçu oluşmaz.
– Haksız tahrik: Failin kendisine veya yakınlarına yönelik ağır bir hakarete karşı anında hakaret etmesi halinde hakaret suçu oluşur ancak cezasında indirim yapılır.

Hakaret Suçu Nasıl Şikayet Edilir?

Hakaret suçu, şikayete bağlı bir suçtur. Bu nedenle mağdurun, hakaretin işlendiği tarihten itibaren altı ay içinde fail hakkında şikayette bulunması gerekir. Şikayet, Cumhuriyet Başsavcılığına veya kolluk kuvvetlerine yapılabilir. Şikayet dilekçesinde, hakaretin ne şekilde, ne zaman, nerede ve kim tarafından işlendiği, mağdurun kimlik bilgileri, tanık ve deliller belirtilmelidir. Şikayet dilekçesi imzalanmalı ve aslı veya onaylı örneği ibraz edilmelidir.

AVUKAT DESTEĞİ